Het OV in de regio
OV-netwerk
De vervoerkundige basis van het OV in Groningen en Drenthe is het OV-netwerk. Deze kent zijn grondslag in de omgevingsvisies van de provincies Groningen en Drenthe. Dit OV-netwerk is opgebouwd uit drie soorten met elkaar samenhangende en elkaar aanvullende typen openbaar (bus)vervoer en een geheel van bijbehorende fysieke infrastructuur:
- Hoogwaardig openbaar vervoer (HOV-netwerk): trein, Qliner en Q-link.
- Basisnet: stads- en streeklijnen.
- Aanvullend net: scholierenlijnen, hubtaxi en andere aanvullende vervoersdiensten.
Hoogwaardig openbaar vervoer
Op de lange afstanden rijden Qliners die het spoornetwerk complementeren. Daarnaast rijden Q-linkbussen die de regio met maximaal één overstap aan de belangrijke economische kerngebieden en de P+R locaties in en om de stad Groningen verbinden. Qliner en Q-link vormen samen het hoogwaardig openbaar vervoer (HOV); concurrerend met de auto, snel en frequent met weinig, maar goede haltes.
De route van de Qliner en Q-link liggen voor de lange termijn vast. Met deze twee hoogwaardige OV-producten bedienen wij momenteel ca. 60% van onze reizigers en het is de ambitie om nog meer reizigers te trekken met deze hoogwaardige OV-lijnen.
De concessies voor het regionaal treinvervoer vallen onder de verantwoordelijkheid van de provincies.
Basisnet
Naast het HOV-netwerk zijn er streeklijnen die zorgen voor busverbindingen tussen de grotere plaatsen. De stadslijnen in Emmen, Assen en Groningen zorgen voor bereikbaarheid van de wijken en het centrum. Al deze bussen rijden in principe op alle dagen en minimaal één keer per uur, ook in de avonden en de weekenden. Door aansluitingen op knooppunten (hubs) worden Groningen en Drenthe optimaal ontsloten. De verbindingen in het basisnet zijn gegarandeerd voor minimaal 10 jaar, de exacte routevoering kan nader worden ingevuld al naar gelang de verplaatsingsbehoeften. Met de basislijnen worden op dit moment ca. 30% van onze reizigers vervoerd.
Aanvullend net
Voor de vervoervraag die meer verspreid ligt in tijd en/of relatie, is er het aanvullend net. Dit zijn verbindingen die aanvullend op het basisnet aangeboden worden op basis van vraag, zoals bijv. speciale scholierenlijnen. Dit aanvullend net bedient een klein, maar niet onbelangrijk deel van de vervoermarkt.
Publiek Vervoer
Daar waar geen regulier openbaar vervoer rijdt, maar er op sommige momenten toch behoefte is aan een vervoervoorziening, bieden wij onder regie van Publiek Vervoer een aantal aanvullende vervoersdiensten, bestaande uit buurtbussen en hubtaxi. Ook worden lokale vervoersinitiatieven zoals vrijwilligersprojecten binnen Publiek Vervoer ondersteund. Deze diensten vervoeren niet veel reizigers, maar dragen wel bij aan de ontsluiting en daarmee leefbaarheid van het landelijk gebied. Het OV-bureau ondersteunt de organisatie Publiek Vervoer.
In algemene zin geldt dat het OV-bureau voortdurende aandacht heeft voor maatschappelijke vraagstukken met een mobiliteitscomponent. In samenspraak meezoeken naar oplossingen voor deze vraagstukken en de rol die het openbaar vervoer – al dan niet als onderdeel van meeromvattende ‘vervoerketens’ met verschillende modaliteiten – hierbij kan spelen.
Hubs
Om het spoor, HOV-netwerk, basisnet en aanvullend net en andere vervoersvoorzieningen op elkaar te laten aansluiten zijn ketenknoopppunten, de zogenaamde hubs, ingericht. Hubs zijn plekken waarvandaan je snel, vaak en altijd met OV naar de belangrijkste bestemmingen kunt reizen. Het zijn de Kiss & Ride plekken voor het OV. Er zijn er 55 hubs, verspreid over Drenthe en Groningen.
Hubtaxi
Bereikbaarheid van de hubs is van essentieel belang: met het reguliere OV, met eigen vervoermiddel als de auto, fiets of lopend. Of met de vraagafhankelijke hubtaxi. Vanaf de hubs kun je ook altijd weer bij het beginpunt van je reis (je voordeur) komen, ook als er geen regulier OV rijdt. En ook als je niet met eigen vervoer zoals fiets of auto naar de hub reist. Daarom wordt er een vraagafhankelijke reismogelijkheid vanaf de hubs naar de voordeur geboden over een afstand van maximaal 20 km: de hubtaxi. Met de hubtaxi is het ook mogelijk om een rechtstreekse van deur-tot-deurreis te maken.
Verbeteren bereikbaarheid
We willen de bereikbaarheid van en naar de hubs verder verbeteren door het faciliteren van deelsystemen. Ook is het van belang om de hubs niet alleen te versterken als ketenknooppunten, maar ook, daar waar relevant en mogelijk, samen met de verantwoordelijke partners uitbouwen van hubs met (sociaal-maatschappelijke) voorzieningen.
Het OV-netwerk in de toekomst
De hiërarchie in het netwerk (HOV, basisnet en aanvullende) willen we de komende jaren verder versterken. Het sluit aan bij de wensen en behoeften van reizigers en het is vanuit financieel-economisch oogpunt toekomstvast. Daar waar groeipotentie is, streven we naar reizigersgroei in het openbaar (bus)vervoer en daarmee samenhangende groei van de reizigersinkomsten.
We werken aan doorlopende verbetering van zaken als ‘het busproduct’ en doorstroming, consistent concessiebeheer en gerichte marktbewerking en promotie. Hiermee worden steeds meer OV-reizigers steeds beter bediend en dragen we bij aan stedelijke bereikbaarheid, ontsluiting landelijk gebied en verduurzaming. Hierbij worden automobilisten gestimuleerd met het OV te reizen.
Daarnaast is het onze ambitie om de aansluiting met andere vormen van vervoer (lopen, fietsen, auto, deelsystemen) verder te verbeteren. Dit doen wij in samenwerking met eerdergenoemde partners. Dit sluit goed aan bij hetgeen geformuleerd is in de collegeprogramma’s van de provincies Groningen en Drenthe en de gemeente Groningen.
Woningbouwopgave
De komende jaren worden op grote schaal nieuwe woonwijken gerealiseerd of uitgebreid. In een prettige leefomgeving wonen vindt iedereen belangrijk. De inrichting van de openbare ruimte heeft hier grote invloed op. Zo kan de ruimte ingericht voor de auto niet benut worden voor groen, recreëren of extra woningen. Het openbaar vervoer (OV) kan een belangrijke rol vervullen in een slimme en prettige inrichting van de leefomgeving. Het OV-bureau Groningen Drenthe omschrijft in haar visiedocument dat door de bus vanaf het eerste moment een goede plek te geven in de wijk de bus, samen met de fiets en deelconcepten, vaak een aantrekkelijk en betaalbaar alternatief voor de (tweede) auto wordt.
